Trong các nhà máy, xưởng sản xuất hoặc khu công nghiệp, hệ thống khí công nghiệp như LPG, khí hóa lỏng, khí nén, CO₂, Oxy, Acetylen… đóng vai trò cực kỳ quan trọng. Tuy nhiên, đây cũng là các hệ thống tiềm ẩn rủi ro cháy nổ, rò rỉ khí độc, và tai nạn lao động nghiêm trọng nếu vận hành không đúng quy trình.
Vì vậy, trước khi cho phép bất kỳ cá nhân nào tham gia vận hành, bảo trì hay giám sát, doanh nghiệp cần tổ chức huấn luyện an toàn vận hành hệ thống khí công nghiệp theo đúng quy định.
1. Tại sao cần huấn luyện vận hành hệ thống khí công nghiệp?
-
❌ Hệ thống khí có áp suất cao, nhiệt độ cao, dễ cháy, dễ nổ hoặc gây ngạt.
-
❌ Chỉ một sơ suất nhỏ như khóa sai van, không kiểm tra rò rỉ, hoặc hàn gần ống dẫn cũng có thể gây thảm họa.
-
✅ Người lao động cần được trang bị đầy đủ kiến thức và kỹ năng để:
-
Nhận biết nguy cơ.
-
Vận hành đúng quy trình.
-
Xử lý nhanh khi có sự cố.
-
-
✅ Đây là yêu cầu bắt buộc theo Luật An toàn, vệ sinh lao động 2015 và các tiêu chuẩn ngành về khí công nghiệp.
2. Các nội dung cần huấn luyện trước khi vận hành hệ thống khí
a. Kiến thức về hệ thống khí công nghiệp
-
Hiểu rõ cấu tạo, nguyên lý hoạt động của các loại hệ thống:
-
Hệ thống khí LPG (gas hóa lỏng)
-
Hệ thống khí nén (compressor, pipeline)
-
Hệ thống khí CO₂, O₂, N₂…
-
-
Phân biệt van an toàn, đồng hồ áp suất, bộ điều áp, thiết bị báo rò rỉ, v.v.
b. Các nguy cơ tiềm ẩn và phương án kiểm soát
-
Nguy cơ rò rỉ khí, nổ khí, cháy do áp suất tăng cao.
-
Rủi ro ngạt khí trong không gian kín.
-
Nguy cơ điện giật khi hệ thống không được tiếp địa đúng cách.
➡ Huấn luyện cách nhận biết dấu hiệu bất thường và kiểm tra định kỳ thiết bị.
c. Quy trình vận hành – bảo trì – kiểm tra an toàn
-
Cách mở/đóng van đúng thứ tự.
-
Kiểm tra rò rỉ bằng xà phòng, cảm biến khí.
-
Cách thoát hơi an toàn, xử lý áp suất dư.
-
Lịch bảo trì định kỳ, nội dung kiểm tra từng bộ phận.
d. Sử dụng thiết bị bảo hộ (PPE)
-
Loại găng tay, kính bảo hộ, khẩu trang, ủng cách điện chuyên dùng cho môi trường có khí áp suất, hóa chất ăn mòn hoặc nguy cơ ngạt.
e. Xử lý sự cố và sơ cứu tai nạn khí công nghiệp
-
Dập tắt cháy do khí gas – CO₂ – Acetylen.
-
Sơ cứu người ngạt khí hoặc bị bỏng khí nóng.
-
Hướng dẫn cách cô lập hệ thống và thông báo khẩn cấp.
3. Ai cần được huấn luyện?
-
Nhân viên trực tiếp vận hành hệ thống khí.
-
Nhân viên bảo trì, kỹ thuật điện – cơ – PCCC.
-
Quản lý ca, giám sát an toàn khu vực khí.
-
Người mới vào nghề hoặc chuyển vị trí làm việc có liên quan đến hệ thống khí.
📌 Lưu ý: Huấn luyện định kỳ ít nhất 1 lần/năm, hoặc ngay khi có thay đổi thiết bị, công nghệ hoặc quy trình.
4. Doanh nghiệp không huấn luyện sẽ đối mặt với điều gì?
-
Bị xử phạt từ 10 – 50 triệu đồng (theo Nghị định 12/2022/NĐ-CP).
-
Nếu để xảy ra tai nạn, người quản lý có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự.
-
Tăng nguy cơ mất an toàn sản xuất, cháy nổ, ngưng trệ dây chuyền.
✅ Kết luận
Huấn luyện vận hành hệ thống khí công nghiệp không chỉ là thủ tục bắt buộc mà còn là hành động bảo vệ tài sản, con người và uy tín doanh nghiệp. Đừng chờ đến khi sự cố xảy ra mới hành động.
